Oriënteren
gepubliceerd op 2 juni 2021
Het is belangrijk studenten de kans te geven zich van tevoren te oriënteren op een les- of leeractiviteit. Dat doe je door bijvoorbeeld hun belangstelling te wekken, hun aandacht te richten op de doelen van de les en aan te sluiten bij hun voorkennis.
Op deze pagina vind je informatie over:
- Belangstelling wekken en aandacht richten
- Aansluiten bij voorkennis
- Het gebruik van toepassingen om te activeren
Belangstelling wekken en aandacht richten
De leermiddelen of de les- en leeractiviteiten die je gebruikt, moeten de belangstelling van de student wekken, hun aandacht op de doelen van de les richten en de hersenen aan het werk zetten. Online geldt dat nog sterker, bijvoorbeeld vanwege een kortere spanningsboog en eventuele digitale- of omgevingsafleiding. Je wekt belangstelling voor een nieuw onderwerp door het bijvoorbeeld betekenisvol voor je studenten te maken. Dat is bij sommige onderwerpen gemakkelijker dan bij andere.
Het helpt daarbij om de volgende vragen te beantwoorden (vrij naar Perkins)[1]:
- Bij welke voorkennis en ervaringen van studenten sluit het leerdoel aan?
- Welke vragen kan ik stellen om dat te weten te komen?
- Hoe kunnen studenten dit leerdoel op korte termijn toepassen?
- Voor welke andere onderwerpen, modules, vakken of beroepseisen is dit leerdoel ondersteunend en hoe maak ik dat zichtbaar?
- Is dit leerdoel onderdeel van het examen?
Gebruik een aandachtsrichter, die direct de kern van de les duidelijk maakt[2]:
- legt het verband tussen voorkennis en leerdoel
- is op alle studenten gericht
- maakt het leerdoel gemeenschappelijk
- nodigt de studenten uit betekenis te geven aan de kern van de les
Aansluiten bij voorkennis
Wat de student al weet, bepaalt wat en hoe snel hij leert. Daarom is het belangrijk de voorkennis te activeren. Zo bied je een kapstok om nieuwe leerstof te verbinden aan eerder geleerde stof en richting te geven aan het verdere verloop van je les. Nieuwe informatie wordt beter onthouden als die voortbouwt op voorkennis. En zo maak je voorkennis zichtbaar, zodat jij daarbij kunt aansluiten.
Gebruik toepassingen
Om de belangstelling te wekken van je studenten en de aandacht te richten, kun je een video gebruiken. Een online filmpje of een filmpje op Microsoft Stream. Ook kun je contact zoeken met iemand uit de praktijk. Met toepassingen voor videolessen haal je iedereen op afstand in de klas. Meer weten over videolessen? Lees verder bij Interactieve video!
Een goede werkvorm om voorkennis te activeren is denken-delen-uitwisselen. Stel je studenten een vraag, bijvoorbeeld: ‘welke manieren ken je om … ‘ Laat hen de antwoorden individueel opschrijven (denken). Dat kan als voorbereiding op de les ook digitaal. Als je online lesgeeft kan dit bijvoorbeeld in Microsoft Teams. Daarna laat je ze in groepjes uitwisselen en stel je ze een nieuwe opdracht, zoals: ‘maak een top drie van beste manieren (delen)’. De opbrengst van het groepswerk delen de studenten bijvoorbeeld op een interactief whiteboard of prikbord, zodat je het gezamenlijk kunt bespreken (uitwisselen). Lees meer bij Interactief whiteboard.
Andere manieren om voorkennis te activeren en zichtbaar te maken vind je bij Leermiddelen en tools.
Bronnen
[1] Perkins, D.N. (1992). Smart Schools, Better Thinking and Learning for Every Child. New York: The Free Press.
[2] Ast, M. van, Loor, O. de, Spijkerboer, L., Ebbens, S. en Ettekoven, S. (2020). Effectief leren. De docent als regisseur. Groningen: Noordhoff