Van les op afstand naar blendend onderwijs

Onderzoek

bijgewerkt op 20 december 2022

Welk effect heeft afstandsonderwijs eigenlijk op de leerresultaten? En welke voorkeuren hebben studenten rond blended onderwijs? Onderzoek helpt ons op weg naar effectiever en fijner onderwijs voor iedereen. Op deze pagina vind je relevante onderzoeken, en kenniscentra – rond blended- en afstandsonderwijs. Hier vind je meer informatie over onderzoek en kenniscentra waar je terecht kunt voor meer informatie en kennis rond blended- en afstandsonderwijs. 

Op deze pagina vind je informatie over:

Het Expertisecentrum Beroepsonderwijs (ECBO)

Het Expertisecentrum Beroepsonderwijs (ECBO) deelt kennis uit onderzoek en maakt deze toepasbaar. De focus ligt daarbij op de kennisinfrastructuur voor beroepsonderwijs en de arbeidsmarkt. Daarmee draagt ECBO bij aan het verbeteren en vernieuwen van het beroepsonderwijs en een leven lang ontwikkelen.

In het kader van blended onderwijs wijst ECBO op enkele relevante onderzoeken die mbo docenten en ondersteuners kunnen helpen bij het inrichten van hun online onderwijs.

Het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO)

Het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) werkt aan verbetering van het onderwijs door onderwijsonderzoek te coördineren en te financieren, en door de verbinding tussen praktijk en onderzoek en tussen beleid en onderzoek te verbeteren.

In het kader van blended onderwijs zijn de volgende initiatieven van het NRO interessant:

Onderzoek Inspectie over de gevolgen van corona voor socialisatie van mbo-studenten

De inspectie heeft in het mbo verdiepend onderzoek uitgevoerd naar de gevolgen van de coronacrisis voor de socialisatie van de studenten. Het onderzoek werd uitgevoerd onder studenten en onderwijsteams (docenten en teamleiders) van 28 opleidingen in de Beroepsopleidende Leerweg (BOL) in de periode april tot juni 2021. Meer weten? Bekijk de resultaten op de website van de inspectie

Geleerde lessen uit onderzoek over afstandsonderwijs: weten wat werkt

Het onderwijs werd door de coronacrisis overvallen door een verplichte overstap naar afstandsonderwijs. Omdat de omschakeling zo plotseling kwam, wordt er ook wel gesproken van emergency remote teaching. Desondanks hebben scholen veel geleerd over wat effectief afstandsonderwijs is en wat ervoor nodig is om ook in de toekomst online en offline onderwijs te blijven combineren. Op basis van 9 onderwerpen heeft Kennisnet deze geleerde lessen uit onderzoek over afstandsonderwijs op een rij gezet. Bekijk de geleerde lessen op Kennisnet.nl

Enquête AOb: gedeeltelijk online lesgeven blijft, maar docenten willen zelf beslissen

Meer dan de helft van de docenten in mbo, hbo en wo verwacht de komende tijd nog gedeeltelijk online les te geven. Dit om besmettingsgevaar te voorkomen, of omdat tijdens corona is gebleken dat online les ook voordelen biedt. Maar de keuze tussen online of fysiek onderwijs moet aan de docenten zijn, en niet aan de directie.Dat zijn twee belangrijke lessen uit een enquête van de AOb onder onderwijspersoneel in het mbo, hbo en wo. De enquete is door 2500 personen ingevuld.

Enquêtes studenten coronatijd

Vanwege de coronapandemie was het onderwijs opeens geheel op afstand georganiseerd. Daarna is de balans opgemaakt. Hoe is het gegaan? Wat ging er goed? Wat kan er beter? En welke lessen kunnen we meenemen voor toekomstig onderwijs? Hier vind je een korte samenvatting van de meest uit het oog springende uitkomsten vanuit zevental enquêtes die door mbo instellingen onder hun studenten zijn uitgezet.

Hoe is het gegaan?

Veel studenten en docenten spreken hun waardering uit voor de manier waarop iedereen binnen de instellingen met de coronapandemie is omgegaan. De online lessen worden door een meerderheid van de studenten als goed gewaardeerd. Maar een minderheid vindt de lessen ondermaats.

Daarbij heeft bijna iedere student met enige vorm van online onderwijs te maken gehad. Wel verschilt het enorm per vak en docent hoeveel uren per week de studenten online les hebben gekregen.

Voor de studenten die geen online les hebben gevolgd zijn de voornaamste redenen:

Daarnaast geven de meeste studenten aan wekelijks contact te hebben gehad met een SLB’er of docent. Dat ziet er goed uit. Toch is er ook een groep studenten die aangeeft behoefte te hebben aan meer contact of begeleiding. Door het afstandsonderwijs zijn de studenten aangewezen op hun zelfstandigheid. Online begeleiding is een aspect waar genoeg tijd voor moet worden vrijgemaakt, anders zegt een deel van de studenten: ‘weet ik niet wat er van mij wordt verwacht of wat ik moet doen’.

Wat zijn de voordelen van online onderwijs

Door het ‘gedwongen’ thuis zitten, hebben we in een korte tijd veel geleerd over wat online onderwijs ons kan brengen. De uitkomsten van de enquêtes tonen aan dat online onderwijs veel voordelen heeft, namelijk:

Deze voordelen gelden niet in elke situatie en niet voor elke student. Er zijn ook studenten die aangeven zich thuis niet te kunnen motiveren. Zij missen het contact met medestudenten en de begeleiding in de klas. Het is belangrijk om nader te onderzoeken onder welke omstandigheden en voor welk type student de bovenstaande voordelen geldig zijn.

Wat moet er beter?

Doordat het afstandsonderwijs in een hele korte tijd is opgetuigd, zijn er logischerwijs ook allerlei verbeterpunten te noemen. Verbeterpunten die het meest worden genoemd, zijn:

Online lessen in de toekomst

Ten slotte hebben de enquêtes ook aandacht gevraagd voor afstandsonderwijs in de toekomstige situatie. Een meerderheid van de studenten én docenten zien mogelijkheden om online onderwijs in te toekomst te combineren met het reguliere onderwijs. Voor een goede mix tussen afstandsonderwijs en regulier onderwijs moet rekening gehouden worden met:

Door dit op een goede manier te organiseren kan afstandsonderwijs bijvoorbeeld meerwaarde hebben bij het aanbieden van theorievakken, bij het begeleiden van studenten die liever opdrachten in hun eigen tijd maken en voor het voeren van individuele gesprekken met studenten.

Hierbij is het wel van groot belang rekening te houden met de verschillen die er tussen studenten bestaan. Sommige studenten leven helemaal op in de online situatie door de vrijheid en zelfstandigheid, terwijl anderen moeite hebben zich te motiveren en te concentreren.

Conclusie

Op basis van deze zeven enquêtes onder studenten bij mbo instellingen kan geconcludeerd worden dat een meerderheid van de studenten tevreden is over de manier waarop het afstandsonderwijs de afgelopen periode is georganiseerd. De situatie heeft bijgedragen aan inzicht in de voordelen die afstandsonderwijs met zich meebrengen en bereidheid om in de toekomst te werken aan de een goede mix tussen afstandsonderwijs en het regulier onderwijs.

Terug