Afsluiten en evalueren
bijgewerkt op 20 december 2022
Het einde van een (online) les- of leeractiviteit is opnieuw een moment om na te gaan of je studenten hebben begrepen wat je voor ogen had. In die zin lijkt het op begrip checken. Je kunt met vragen zichtbaar maken wat ze nu begrijpen en wat niet. Daarbij kun je de inhoud centraal stellen, maar ook ingaan op de manier van leren en werken. Hou de afsluiting wel kort en krachtig, zodat het alle studenten aanspreekt.
Op deze pagina vind je informatie over:
- Leren zichtbaar maken en evalueren
- Toepassingen die je kunt gebruiken bij evalueren
- Feedback geven
- Toepassingen die je kunt gebruiken bij feedback
Leren zichtbaar maken en evalueren
Op welke manier je ook evalueert, je wil bij blended- of afstandsonderwijs het leren van je studenten goed in beeld hebben Als je goed weet wat de student wel en niet beheerst, kun je gericht feedback geven en vervolgstappen aangeven. Dit kun je bijvoorbeeld doen met ‘advance organizers’, activerende werkvormen of door vragen te stellen.
Advance organizers
Voorbeelden van advance organizers zijn een tijdlijn, infographic, schema en mindmap. Visuele weergaven van de leerstof die je kunt gebruiken bij je uitleg,. Ook kun je studenten de opdracht geven leerstof te vertalen naar een advance organizer. De visuele weergave biedt veel inzicht in wat de student weet en kan.
Activerende werkvormen
Er is sprake van activerende didactiek als studenten actief aan de slag moeten met een opdracht, een heldere instructie krijgen, het denken wordt geactiveerd en er iets met de opbrengsten van de opdracht gebeurt.
Een mooie werkvorm om het leren zichtbaar te maken is ‘twee waarheden en een leugen’. Studenten verzinnen over een vooraf vastgesteld onderwerp drie uitspraken waarvan er twee waar zijn en een gelogen. Vervolgens wisselen ze uit en proberen bij elkaar de leugen te raden. In een klassikale nabespreking kun je studenten vragen stellen als: wie heeft de leugen (niet) geraden en wie was het (niet) eens met de leugen?
Voorbeelden van vragen voor twee waarheden en een leugen[5]:
- Schrijf drie uitspraken op over het verschil tussen staande en lopende golven.
- Schrijf drie zinnen met het adjectief wel/niet op de juiste plaats.
- Schrijf drie uitspraken op over het verschil tussen spatelen en opkloppen.
- Schrijf drie voorbeelden op van een pleonasme of tautologie.
Deze werkvorm toont het leren van je studenten, bijvoorbeeld in de vorm van concerns of misconcepties. Die informatie is nuttig om de rest van de les- en leeractiviteiten op af te stemmen. Meer weten? Lees verder bij Activerende werkvormen!
Vragen stellen
Dit alles is ook mogelijk met vragen, maar het is niet eenvoudig om goede vragen te stellen en op een goede manier om te gaan met de antwoorden in les- en leeractiviteiten. Bij begrip checken gaan we uitgebreider in op de techniek om goede vragen te stellen.
Gebruik toepassingen bij evalueren
Inhoud en proces kun je combineren door studenten bijvoorbeeld een exit-ticket te laten invullen. Een mooie vorm is het 3-2-1-exit-ticket. Studenten schrijven met behulp van bijvoorbeeld Padlet of Mentimeter op:
- 3 dingen die ik nu geleerd heb
- 2 dingen die ik interessant vond
- 1 vraag die ik nog heb
De opbrengst van een exit-ticket of van andere opdrachten ter afsluiting van een les- of leeractiviteit, bijvoorbeeld aan het einde van je online les, verzamel je in een woordwolk, interactieve presentatie, opdracht, whiteboard of prikbord of met toepassingen voor formatieve toetsen. Ook mogelijk: interactieve video’s gemaakt van een screencast. Daarnaast zijn er allerlei mogelijkheden om interactieve opdrachten te ontwerpen die een formatieve functie hebben. In de online lesruimte kun je ook een interactief whiteboard of prikbord gebruiken.
Lees meer over elk van deze toepassingen bij Leermiddelen en tools!
Feedback geven
Feedback is een van de krachtigste interventies om het leren te bevorderen. Maar dit werkt alleen als feedback de student ook in beweging brengt en houdt. Hij of zij moet de feedback begrijpen om er iets mee te doen. Bij te veel feedback bestaat het risico dat de student opgeeft en het leren stopt. Vooral online of op afstand, vereist dit voor de docent nog extra gevoeligheid hiervoor.
Tips voor goede online feedback:
- Bedenk vooraf: wat zijn de leerdoelen en succescriteria voor deze leeractiviteit of opdracht en waar ga je op letten om feedback te geven?
- Geef de feedback zo snel mogelijk, want dan is het effect groter.
- Wees spaarzaam met feedback, want meer is niet altijd beter.
- Zorg dat je feedback voldoet aan de volgende vuistregels:
- Het is begrijpelijk en zinvol.
- Het is goed onderbouwd en gerelateerd aan de leerdoelen.
- Het geeft richting voor verbetering.
- De student moet langer bezig zijn met verwerking van de feedback dan jij met het geven ervan.
Peerfeedback
Natuurlijk kunnen studenten elkaar ook peerfeedback geven. Ze ontberen weliswaar de kennis en ervaring van een docent, maar het kan aanzetten tot reflectie op hun eigen werk. Feedback geven en ontvangen is waardevol maar uitdagend. Het is niet iets wat studenten vanzelf kunnen. Geef ze daarom een duidelijke instructie en de tijd om ermee te oefenen.
Gebruik toepassingen bij feedback
Bij diverse toepassingen voor formatief toetsen is het mogelijk om feedback te plaatsen bij vragen en soms ook bij antwoorden van studenten. Datzelfde geldt voor vragen die je in een interactieve video toevoegt aan screencasts. Bij interactieve opdrachten heb je vaak naast geautomatiseerde feedback de optie om eigen feedback te geven. Bij sommige applicaties kun je studenten toegang verlenen tot elkaars werk voor peerfeedback. Als je hun werk verzamelt op een interactief whiteboard of prikbord, kun je daar ook feedback op geven, eventueel samen met de studenten.
Lees meer over elk van deze toepassingen bij Leermiddelen en tools!
Bronnen
[1] Surma, T., Vanhoyweghen, K., Sluijsmans, D., Camp, G., Muijs, D. en Kirschner, P. (2019). Wijze lessen, 12 bouwstenen voor effectieve didactiek. Meppel: Uitgever Ten Brink Uitgevers
[2] Wiliam, D. (2013). Cijfers geven werkt niet. Meppel: Ten Brink Uitgevers.
[3] Leahy, S., Lyon, C., Thompson, M. & Wiliam, D. (2005). Classroom assessment: Minute by minute, day by day. Educational Leadership, 63(3), 18-26.
[4] Barton, C. (2018). How I wish I’d taught maths. John Catt Educational Ltd, Woodbridge
[5] Ast, M. van, Loor, O. de, Spijkerboer, L., Ebbens, S. en Ettekoven, S. (2020). Effectief leren. De docent als regisseur. Groningen: Noordhoff