Online lesruimte
bijgewerkt op 8 maart 2022
Door de coronacrisis zijn online meetings gemeengoed geworden en in het onderwijs zijn videolessen nu de normaalste zaak van de wereld. Natuurlijk kun je niet simpelweg een fysieke les vervangen door een videoles. Elk heeft zijn eigen kenmerken, wat ze afhankelijk van de situatie wel of niet geschikt maakt om de leerdoelen te halen.
Veel scholen maken gebruik van Microsoft Office 365 of Google G Suite en beide bieden een optie voor videovergaderingen: Teams respectievelijk Meet. Het voordeel is dat ze onderdeel uitmaken van deze platforms, zodat je makkelijk een videogesprek kunt inplannen als vergaderverzoek. Daarnaast zijn er diverse andere aanbieders, waaronder Adobe Connect en Zoom. Deze twee toepassingen zijn speciaal gemaakt voor online meetings.
let op: de ontwikkelingen rond elk van deze toepassingen gaat erg snel, er zijn regelmatig updates waarbij het onderstaande wellicht niet meer geldt.
Op deze pagina vind je informatie over:
- Het gebruik van online lesruimte
- De voor- en nadelen van online lesruimte
- Online lesruimtes in Microsoft Office 365
- Alternatieve toepassingen
Online lesruimte gebruiken
Bij een videoles zie en hoor je alle studenten. In de chat of door een online whiteboard te delen, kun je de les starten met een opdracht om hun voorkennis te peilen. Uitleg geef je bijvoorbeeld in een powerpointpresentatie of door andere elementen via schermdelen aan de studenten te tonen. Ook kun je via de chat linkjes delen naar korte formatieve toetsen, zodat studenten meteen hun begrip van de lesstof kunnen checken. Nog eenvoudiger is ze om de beurt via de microfoon het antwoord op een checkvraag te laten geven. Na een instructie kunnen de studenten in break-out-rooms de lesstof verwerken. Als docent ga je de break-out-rooms langs om waar nodig feedback te geven. Om formatief te evalueren zet je bijvoorbeeld een interactief whiteboard in, waar je op basis van hun antwoorden studenten vervolgstappen of aanvullende oefenstof aanbiedt. Sluit de les af met een exit-ticket, dat je via schermdelen zichtbaar maakt.
De voor- en nadelen van online lesruimte
Voordelen:
- Een uitstekende manier om de sociale interactie van het klaslokaal na te bootsen.
- Met videolessen kun je contact houden met een of enkele studenten en zelfs met de hele klas.
- Deel de lesinhoud op je scherm, van online whiteboard tot powerpointpresentatie en van website tot interactieve instructievideo.
- Neem de les op en maak de video beschikbaar voor je studenten.
- Gebruik break-out-rooms om studenten in groepjes te laten werken of discussiëren, zodat ze actief betrokken zijn bij de les.
- Laat ze zelf een videoles verzorgen voor jou en hun medestudenten: een zeer krachtige werkvorm!
Nadelen:
- Vaak is het het aantal deelnemers die tegelijkertijd in beeld zijn beperkt. Probeer ze eerst uit om te bepalen wat nodig is voor het type les dat je wilt geven.
- Beperk de tijd voor uitleg en instructie omdat de concentratie bij studenten sneller daalt dan bij een normale les. Dit is mede afhankelijk van interactie, complexiteit van het onderwerp, tijdstip, type student, enzovoort.
- Aangezien je niet kunt zien of studenten bij de les blijven, is het verstandig goed na te denken over het leerdoel. Wellicht zijn ze actiever bij andere werkvormen en bereik je hetzelfde doel.
Online lesruimtes in Microsoft Office 365
In Microsoft Teams kun je een videovergadering beleggen met studenten of collega’s. Tijdens een videoles kun je allerlei lesinhoud met studenten delen, waarbij zij op jouw scherm meekijken. Zo toon je je browser, een powerpointpresentatie of een online whiteboard. Ook is het mogelijk de les op te nemen en als video beschikbaar te stellen voor je collega’s en studenten in Stream (stream.microsoft.com).
let op: de ontwikkelingen rond Teams gaan snel, er zijn regelmatig updates waarbij het onderstaande wellicht niet meer geldt.
Dit zijn de stappen die je moet doorlopen:
- Open teams.microsoft.com en open het kanaal waarin je de videoles wilt geven.
- Klik onder in het tabblad ‘Posts’ op het video-icoon om een vergadering te starten.
- Test je audio en camera om zeker te weten dat alles werkt.
- Nodig via het menu rechts studenten of collega’s uit.
- Speel eventueel muziek of een video af, zodat de deelnemers op een prettige manier binnenkomen.
- Open het deelmenu en kies welke lesinhoud je wilt delen.
- Zet bij hinderlijke geluiden alle deelnemers op mute via het menu rechts.
- Kies via het menu met de drie horizontale bolletjes een achtergrond, zodat er geen afleidende of privacygevoelige zaken te zien zijn.
- Vraag studenten om tijdens de uitleg vragen via de chat te stellen en niet er doorheen te praten.
- Klik in het menu met de drie horizontale bolletjes op ‘Opname starten’ om een opname van de les te maken.
- Houd tijdens de les in de gaten of er vragen binnenkomen via de chat en kom daar altijd op terug.
- Klaar? Stop met de les en stop ook de opname.
Weten hoe videovergaderen in Microsoft Teams werkt? Bekijk het stappenplan van Microsoft.
Voordelen van videolessen in Microsoft Teams ten opzichte van de andere toepassingen:
- De meeste scholen werken al met Office 365, zodat docenten en studenten beschikken over Teams en geen andere software nodig hebben.
- Veel scholen gebruiken Teams voor de communicatie tussen studenten en docenten, om bestanden te organiseren en om lesopdrachten uit te delen en te beoordelen. Aangezien online vergaderen een onderdeel is van Teams, zijn studenten bekend met de software en behouden ze een eenvoudige structuur en navigatie.
Alternatieve toepassingen
Naast videolessen in Microsoft Teams bestaan er online diverse alternatieven. We lichten er drie uit.
Google Hangouts Meet
Met Google Hangouts Meet kunnen 150 tot 250 personen tegelijkertijd deelnemen aan een videoles, afhankelijk van de educatieve licentie. Er is ook een gratis variant voor iedereen met een Google-account, met een maximum van 100 deelnemers tegelijk. Het is mogelijk om je scherm te delen voor bijvoorbeeld een powerpointpresentatie en je kunt chatten, deelnemers uitnodigen en beheren. Als je een videoles in een Google-agenda plant, kun je er bestanden aan toevoegen die tijdens de les voor alle deelnemers beschikbaar zijn.
Voordelen van Google Hangouts Meet ten opzichte van Microsoft Teams:
- Je kunt snel een videoles beginnen door naar meet.google.com te gaan en met je Google-account in te loggen. Deelnemers hebben geen account nodig. Die lage drempel maakt het geschikt voor ad-hoclessen en instructies.
- Je ziet maximaal 16 deelnemers tegelijk, wat meer is dan bij Microsoft Teams.
- De organisator verleent deelnemers met een code toegang tot de les, wat openbare videolessen mogelijk maakt.
Nadelen van Google Hangouts Meet ten opzichte van Microsoft Teams:
- Veel scholen maken gebruik van Office 365 en hebben voor docenten en studenten een verwerkersovereenkomst met Microsoft. Het is niet toegestaan om zonder de expliciete toestemming van de deelnemers persoonsgegevens (beeld, geluid, voor- en achternaam) in Hangouts Meet te gebruiken.
- Het is (nog) niet mogelijk bestanden in de chat te delen.
- Het is (nog) niet mogelijk een online whiteboard te tonen, al kan dit wel door je scherm te delen met daarop het whiteboard.
Weten hoe Google Hangouts Meet werkt? Bekijk hier een stappenplan (kickstarter).
Adobe Connect
Adobe Connect is het professionele web conferencing softwarepakket van Adobe, bedoeld voor webinars, live events, videovergaderingen en online trainingen. Je kunt het naar eigen wens inrichten en via de app-store uitbreiden. Een greep uit de mogelijkheden: 100 personen tegelijk in beeld, whiteboards, break-out-rooms, digitale notitieblokken en quizjes. Kortom: wil je videolessen tot vast onderdeel van je onderwijs maken, dan weet je zeker dat je met Adobe Connect de komende jaren vooruit kunt.
Voordelen van Adobe Connect ten opzichte van videolessen in Microsoft Teams:
- Een breed scala aan functionaliteiten, waarmee je via de app-store vrijwel elke werkvorm in een videoles kunt gebruiken.
- In de break-out-rooms maken studenten aantekeningen in een digitaal notitieblok, die je daarna centraal bespreekt.
- Je kunt een-op-een chatten en chats naar de hele groep sturen.
Nadelen van Adobe Connect ten opzichte van videolessen in Microsoft Teams:
- Het is heel uitgebreid en daardoor lastiger onder de knie te krijgen.
- Voor bepaalde functionaliteiten heb je een gedegen voorbereiding nodig om een virtueel klaslokaal gereed te maken. Dat kan betekenen dat je de hulp moet inroepen van een collega met meer kennis van het programma.
- Gebruikers moeten het softwarepakket installeren om over alle functionaliteiten te beschikken, wat niet op elke (school)computer mogelijk is.
- Het behoort niet tot het Office 365-pakket, zodat een aparte verwerkersovereenkomst nodig is. Zie ook Informatiebeveiliging en privacy.
- Het is een betaalde toepassing en vergt dus aanvullend budget.
Weten hoe Adobe Connect werkt? Lees hier de uitleg van Adobe.
Zoom
Zoom is een professioneel softwarepakket voor videovergaderingen en webinars, waarmee je ook videolessen kunt verzorgen. Studenten kunnen in break-out-rooms discussiëren of aan opdrachten werken. Ook kun je meerdere schermen tegelijk delen, aantekeningen op het scherm schrijven en met z’n tweeën of met de hele groep chatten. Neem de les op om die als video in YouTube of Microsoft Stream te delen.
Voordelen van Zoom ten opzichte van videolessen in Microsoft Teams:
- Een breed scala aan functionaliteiten, waarmee je vrijwel elke werkvorm in een videoles kunt gebruiken.
- Je kunt vrijwel elk type lesmateriaal delen, zoals bestanden, afbeeldingen, video’s en tekstberichten.
- Met toestemming van de student neem je zijn scherm over om te tonen hoe hij een handeling moet verrichten.
Nadelen van Zoom ten opzichte van videolessen in Microsoft Teams:
- Het is heel uitgebreid en daardoor lastiger onder de knie te krijgen.
- Gebruikers moeten het softwarepakket installeren om over alle functionaliteiten te beschikken, wat niet op elke (school)computer mogelijk is.
- Het behoort niet tot het Office 365-pakket, zodat een aparte verwerkersovereenkomst nodig is.
- Het is een betaalde toepassing en vergt dus aanvullend budget.
Hoewel er eerst zorgen waren over veiligheidsproblemen van Zoom, is er inmiddels veel verbeterd. Meer weten? Lees dit artikel op Tom’s Guide: ‘Zoom security issues: What’s gone wrong and what’s been fixed‘
Weten hoe Zoom werkt? Bekijk hier de Engelstalige uitlegvideo’s.
Webex
Webex is een professioneel sofwarepakket van Cisco voor videovergaderingen, online samenwerking, webinars, en online lessen. Studenten kunnen er in aparte rooms mee samenwerken of discussiëren, je kunt schermen delen, aantekeningen op het scherm maken, en chatten.
Voordelen van Webex:
- Een breed scala aan functionaliteiten, waarmee je vrijwel elke werkvorm in een videoles kunt gebruiken.
- Je kunt vrijwel elk type lesmateriaal delen, zoals bestanden, afbeeldingen, video’s en tekstberichten.
- Met toestemming van de student neem je zijn scherm over om te tonen hoe hij een handeling moet verrichten.
- Webex is zeer betrouwbaar door encriptie en beveiliging.
- Je hoeft geen software te instelleren, het is webbased.
Nadelen van Webex:
- De gratis versie is beschikbaar tot honderd deelnemers, en tot vijftig minuten voor een meeting.
- Betalen per host begint goedkoop, maar kan snel oplopen.
- Het behoort niet tot het Office 365-pakket, zodat een aparte verwerkersovereenkomst nodig is.
Meer weten? Bekijk het Engelstalige learningplatform over Webex